Ναι! Πρόκειται για όρους που τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα «παίζουν» πολύ. Τους συναντώ πολύ συχνά σε άρθρα ή και σε προωθητικά μηνύματα που αφορούν ομιλίες ή/και σεμινάρια.
Και γιατί αποφάσισα να γράψω γι’ αυτούς τους όρους; Γιατί πολύ απλά για κάποια στιγμή αναρωτήθηκα μήπως δεν έχω καταλάβει κάτι καλά… Και θα σας εξηγήσω αμέσως τι εννοώ.
Παρακολουθώ την παγκόσμια start-up σκηνή (δείχνοντας ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα start-ups που με κάποιον τρόπο συνδέονται με τον αγροδιατροφικό τομέα και με την AgTech) και για να μπορώ να κατανοώ ό,τι διαβάζω σε διάφορα άρθρα και βιβλία αλλά και για να μπορώ να «μιλάω την ίδια γλώσσα» με ανθρώπους του εξωτερικού που μπορεί να δουλεύουμε σε κοινά projects προσπαθώ να μάθω όσο καλύτερα μπορώ τη «γλώσσα» των start-ups. Αλλά πάνω απ’ όλα, πίσω από την applied επιχειρηματικότητα υπάρχει και η επιστήμη της Διοίκησης Επιχειρήσεων που οφείλουμε να τη σεβόμαστε.
Έχουν προκύψει νέοι Αγγλικοί όροι πολλοί από τους οποίους δυστυχώς δεν μπορούν να μεταφραστούν αυτολεξεί στα Ελληνικά και έτσι αναγκαζόμαστε να τους χρησιμοποιούμε αυτούσιους. Όμως οι παρανοήσεις αρχίζουν όταν δεν κάνουμε σωστή χρήση αυτών
- είτε γιατί δεν έχουμε μπει στη διαδικασία να το ψάξουμε όσο πρέπει για το τι ακριβώς σημαίνουν, δηλαδή από άγνοια, η οποία όμως πολλές φορές μπορεί να προξενήσει μεγάλο κακό,
- είτε γιατί θέλουμε να δημιουργούμε εντυπώσεις στο κοινό στο οποίο απευθυνόμαστε και το οποίο μπορεί να τους ακούει για πρώτη φορά.
Τον τελευταίο καιρό λοιπόν όπως είπα, είδα κάποιες περιπτώσεις χρήσης αυτών των όρων με λάθος τρόπο και νομίζω ότι για να:
- είναι δυνατή η αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ ανθρώπων που δουλεύουν σε κοινά projects
- μην γινόμαστε ρεζίλι (γιατί η αγορά μας κρίνει και στην αγορά υπάρχουν άνθρωποι που ξέρουν)
- αλλά κυρίως για να είμαστε σωστοί επαγγελματίες που σέβονται πραγματικά και ενημερώνουν σωστά τους ανθρώπους που έχουν απέναντί τους οι οποίοι προσπαθούν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους πρέπει να μιλάμε σωστά τη νέα αυτή «επιχειρηματική γλώσσα».
Άλλο η Επιχειρηματική Ιδέα και Άλλο η Επιχειρηματική Ευκαιρία
Πολύ συχνά διαβάζουμε… «Υλοποιήστε την Επιχειρηματική σας Ιδέα…». Το σωστό όμως είναι να πούμε… «Υλοποιείστε την Επιχειρηματική σας Ευκαιρία»…
Αυτοί οι δύο όροι συχνά συγχέονται και όσοι τους χρησιμοποιούν νομίζουν ότι μιλούν για το ίδιο πράγμα. Και όπως φαίνεται από την πράξη αυτός είναι ένας από τους κυριότερους λόγους που πολλά start-ups ή και «συμβατικές» επιχειρήσεις αποτυχαίνουν. Πρόκειται για δύο διαφορετικές έννοιες και θα πρέπει να γνωρίζουμε τι ακριβώς σημαίνουν και ποιες είναι οι διαφορές τους ώστε να μπορούμε τελικά να υλοποιούμε τις ιδέες μας αποτελεσματικά.
Όταν ξεκινάει ένα project υλοποίησης μιας ιδέας, στην φάση της εκκίνησης, είναι απαραίτητο να λάβει χώρα μία μελέτη σκοπιμότητας η οποία θα μας επιτρέψει να δούμε αν τελικά αξίζει να υλοποιήσουμε την ιδέα μας ή όχι. Μέχρι που να γίνει αυτό το «τεστάρισμα» της ιδέας μας μιλάμε για «Επιχειρηματική Ιδέα». Και για να ξεκαθαρίζουμε κι άλλο τα πράγματα, το τεστάρισμα δεν γίνεται αναπτύσσοντας ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο. Αυτό έπεται σε περίπτωση που τελικά αποδειχθεί ότι η Επιχειρηματική μας Ιδέα είναι Επιχειρηματική Ευκαιρία. Το «τεστάρισμα» απαντά σε ερωτήσεις του τύπου: Υπάρχει αγορά για το προϊόν/υπηρεσία που σκέφτομαι να αναπτύξω; Υπάρχουν άνθρωποι/πελάτες οι οποίοι θέλουν να αγοράσουν το συγκεκριμένο προϊόν/υπηρεσία; Ποιοι πόροι απαιτούνται και πιο μείγμα αυτών είναι το κατάλληλο ώστε η επιχείρηση που πάω να στήσω να είναι βιώσιμη;
Άρα…
Επιχειρηματική Ιδέα είναι μία αντίληψη, μία άποψη, μία σκέψη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προκύψει κάποιο οικονομικό κέρδος. Συνήθως επικεντρώνεται σε ένα προϊόν ή μία υπηρεσία, τα οποία προσφέρονται στους ανθρώπους με αντάλλαγμα τα χρήματα. Η ιδέα είναι το πρώτο ορόσημο στο project/έργο δημιουργίας μίας επιχείρησης. Κάθε επιτυχημένη επιχείρηση ξεκινάει από την ιδέα κάποιου ανθρώπου.
Επιχειρηματική Ευκαιρία είναι μία τεσταρισμένη ιδέα η οποία μπορεί να παράγει εισόδημα σε μία σταθερή βάση. Είναι μία Επιχειρηματική Ιδέα η οποία έχει ερευνηθεί ως προς την αποτελεσματικότητά της και μπορεί να βγει και να σταθεί στην αγορά.
Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ μία Επιχειρηματικής Ιδέας και μίας Επιχειρηματικής Ευκαιρίας είναι ότι τη δεύτερη μπορείς να την πουλήσεις ενώ την πρώτη όχι (ή τουλάχιστον πάρα πολύ δύσκολα).
Δυστυχώς στην Ελλάδα κάποιες φάσεις του project υλοποίησης μιας ιδέας τις προσπερνούμε ως ανούσιες και ως μη χρήσιμες! Και η κυριότερη φάση είναι αυτή της εκπόνησης της μελέτης σκοπιμότητας! Καλύτερα να δώσουμε κάποια λίγα χρήματα για να τεστάρουμε την ιδέα μας παρά να χάσουμε στη συνέχεια πολλά από μία ιδέα που τελικά δεν είχε κανένα μέλλον! Και ξαναλέω… το επιχειρηματικό πλάνο-business plan ανήκει σε μία πολύ μεταγενέστερη φάση του project. Προηγούνται άλλα!
Τι είναι τα Start-ups/Νεοφυείς Επιχειρήσεις;
Πολύ συζήτηση γίνεται σχετικά με το όρο «Start-up», «Νεοφυής Επιχείρηση». Η βιβλιογραφική/διαδικτυακή έρευνα απέδειξε ότι δεν υπάρχει ένας και μοναδικός ορισμός που να αναφέρεται σε όλες τις διαστάσεις μίας τέτοιας επιχείρησης.
Γι’ αυτό λοιπόν θεωρούμε ότι μία Start-up επιχείρηση μπορεί να έχει κάποια στοιχεία/χαρακτηριστικά-όχι απαραίτητα όλα-ώστε να έχει το «δικαίωμα» να ονομάζεται έτσι. Αυτά τα στοιχεία/χαρακτηριστικά αποδίδονται από διάφορους ειδικούς, επιστήμονες ή μη, οι οποίοι όμως έχουν άμεση σχέση με αυτές τις επιχειρήσεις και ιδιαίτερα μεγάλη εμπειρία σε επίπεδο λειτουργίας τους.
Κανένας όμως από αυτούς τους «ορισμούς» δεν λέει ότι μία start-up είναι μία επιχείρηση που βρίσκεται στη φάση της ιδέας, όπως επίσης πουθενά δεν αναφέρεται ότι για να θεωρηθεί μία επιχείρηση start-up πρέπει ντε και καλά να υπάρχουν συνιδρυτές και παράλληλα να απευθύνεται η ομάδα του start-up σε επενδυτές για να καλύψει τα έξοδά της και να αναπτυχθεί (και αυτά τα λέω γιατί τα έχω δει γραμμένα από ανθρώπους υποτίθεται «ειδικούς» εδώ στην Ελλάδα).
Σας παραθέτω λοιπόν τους ορισμούς των experts του εξωτερικού που γνωρίζουν πραγματικά τι σημαίνει start-up επιχείρηση:
Όπως θα καταλάβατε, λόγω των bold γραμμάτων, για μένα ο τελευταίος ορισμός προσδιορίζει ακριβώς τι σημαίνει Start-up εταιρεία ενοποιώντας βασικά χαρακτηριστικά της (αλλά πρόκειται για μία καθαρά προσωπική άποψη).
Τι είναι Bootstrapper και τι Startupper
Πρόσφατα είδα κάπου να λέει το εξής: «Bootstrapper ή Startupper» και αυτή η πρόταση ήταν η πηγή της έμπνευσής αυτού του άρθρου (εδώ ήταν που αναρωτήθηκα αν τελικά αυτά που έχω μελετήσει είναι σωστά γιατί όπως είχαν χρησιμοποιηθεί οι όροι δινόταν μία άλλη διάσταση η οποία διέφερε απ’ ότι είχα μάθει με βάση τη βιβλιογραφία).
Startupper είναι ο entrepreneur/επιχειρηματίας ο οποίος είναι ιδρυτής ή συνιδρυτής μιας start–up επιχείρησης.
Bootstrapper είναι αυτός που αποφασίζει να ξεκινήσει μία επιχείρηση έχοντας ελάχιστους ίδιους οικονομικούς πόρους… αυτό που με άλλα λόγια ονομάζω «Minimum Viable Business»-«Ελάχιστη Βιώσιμη Επιχείρηση».
Bootstrap είναι ένας όρος που αναφέρεται σύμφωνα με την Investopedia στην κατάσταση εκείνη που ένας entrepreneur ξεκινάει μία επιχείρηση με ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο το οποίο προέρχεται είτε από ίδιους πόρους είτε από τα έσοδα της ίδιας της επιχείρησης. Σε σύγκριση με τη χρηματοδότηση μέσω επιχειρηματικών κεφαλαίων το bootstrapping μπορεί να θεωρείται κάποιες φορές «καλύτερη» επιλογή λόγω του ότι ο entrepreneur διατηρεί τον πλήρη έλεγχο της επιχείρησής του. Βέβαια από την άλλη μεριά μπαίνει και σε μία διαδικασία ανάληψης ρίσκων.
Το Startupdefinition.com ορίζει το bootstrap ως το χτίσιμο μιας επιχείρησης χωρίς εξωτερικά κεφάλαια.
Ο Seth Godin ορίζει το Bootstrap σαν μία κατάσταση του μυαλού. Οι Bootstrappers (κατά τον Seth Godin) μπορεί να είναι ιδιοκτήτες εταιρειών με κύκλο εργασιών εκατομμυρίων, ή μη κερδοσκοπικών οργανισμών ή start–ups οι οποίοι αποφασίζουν να χτίσουν μία επιχείρηση η οποία πληρώνει από μόνη της τις ανάγκες της σε καθημερινή βάση.
Άρα δηλαδή δεν πρόκειται για δύο διαφορετικές μορφές επιχείρησης μεταξύ των οποίων θα πρέπει να επιλέξει κάποιος entrepreneur, δηλαδή ή θα κάνει μία start-up επιχείρηση και άρα θα είναι startupper ή θα επιλέξει να κάνει μία «συμβατική» επιχείρηση και άρα θα είναι bootstrapper. Γιατί μπορεί να είναι startupper και παράλληλα να επιλέξει να είναι και bootstrapper αν το εγχείρημά του αυτοχρηματοδοτείται από τον ίδιο ή από τα έσοδα που μπορεί να προκύψουν αφού η ιδέα του πάρει σάρκα και οστά. Έτσι κι αλλιώς τα περισσότερα start-ups έτσι ξεκινούν, με bootstrapping, και στην πορεία συνήθως μπαίνουν στη διαδικασία της αναζήτησης επενδυτικών κεφαλαίων αφού έχουν κάτι απτό στα χέρια τους.
Το Bootstrapping αφορά τον τρόπο χρηματοδότησης ανεξάρτητα από το είδος της επιχείρησης.
Οι επιλογές λοιπόν που έχει ένας entrepreneur όταν ξεκινάει να υλοποιήσει την επιχειρηματική του ευκαιρία είναι:
- ή να στήσει μία start-up επιχείρηση με ελάχιστα αρχικά κεφάλαια και άρα να κάνειbootstrapping
- ή να στήσει μία start-up επιχείρηση και να επιλέξει να ζητήσει χρηματοδότηση απόVenture Capitalists ή Angel Investors από την αρχή
- ή να στήσει μία «συμβατική» επιχείρηση που και σ’ αυτήν την περίπτωση μπορεί να ξεκινήσει με ελάχιστα κεφάλαια ή να ζητήσει χρηματοδότηση έξωθεν.
Άρα αυτό που πρέπει να επιλέξει ένας entrepreneur είναι αν θα είναι startupper και θα στοχεύει στη γρήγορη ανάπτυξη ή θα είναι ένας «συμβατικός» επιχειρηματίας που θα προχωράει με πιο αργά και «κλασικά» βήματα. Οι επιλογές των τρόπων χρηματοδότησης είναι ίδιες και στις δύο περιπτώσεις.
To Sum-up
Και για να μην μπερδεύομαστε… (γιατί κάπου διάβασα τελευταία ότι όταν είσαι στο στάδιο της ιδέας είσαι start-up και αυτό είναι κάτι διαφορετικό από το αν είσαι στις αρχικές φάσεις του επιχειρείν…)
Όταν κάποιος είναι στο στάδιο της ιδέας δεν έχει ακόμα επιχείρηση-ούτε start-up ούτε «συμβατική».
Άμα περάσει στη φάση της υλοποίησης και βρίσκεται στα αρχικά στάδια του «επιχειρείν» τότε μπορεί να δημιουργήσει μία start-up ή μία «συμβατική» επιχείρηση ανάλογα με το πώς επιλέγει να πορευτεί.
Άρα λοιπόν… Είτε ξεκινάει κάποιος μία start-up επιχείρηση, είτε ξεκινάει μία «συμβατική», είτε επιλέγει να ζητήσει χρηματοδότηση από επενδυτές (εξωτερικά κεφάλαια), είτε αποφασίζει να αυτό-χρηματοδοτηθεί (bootstrapping) θα πρέπει να υπάρχει μία επιχειρηματική ιδέα η οποία θα έχει τεσταριστεί και θα έχει μετουσιωθεί σε μία επιχειρηματική ευκαιρία!
Έτσι στήνονται οι επιχειρήσεις που έχουν μέλλον!
Πηγές:
Επιχειρηματική Ιδέα & Επιχειρηματική Ευκαιρία:
www.quora.com/Whats-the-difference-between-an-idea-and-an-opportunity
articles.bplans.com/top-startup-mistake-6-ideas-vs-opportunities/
Start-ups:
www.startuplessonslearned.com/2010/06/what-is-startup.html
www.businessinsider.com/what-is-a-startup-2014-2#ixzz3Lncaez7N
www.paulgraham.com/growth.html
steveblank.com/2010/01/25/whats-a-startup-first-principles/
www.startupdefinition.com/startup
Bootstrapping:
www.investopedia.com/terms/b/bootstrap.asp
www.entrepreneur.com/encyclopedia/bootstrapping
www.fastcompany.com/3038208/10-tips-for-bootstrapping-your-startup
Photo credit: By tableatny (BXP135620) [CC BY 2.0 (creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons
