Επιχειρηματικότητα και problem solving

Η Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρεται στην επιχειρηματικότητα την δημιουργικότητα και την καινοτομία ως εξής:

«Η επιχειρηματικότητα αποτελεί κατά κύριο λόγο νοοτροπία. Πρόκειται για την  δραστηριοποίηση και την ικανότητα που έχει ένα άτομο, μεμονωμένα ή στο πλαίσιο  ενός οργανισμού, να αναγνωρίζει τις ευκαιρίες και να τις εκμεταλλεύεται  προκειμένου να επιτύχει προστιθέμενη αξία ή να έχει οικονομικό όφελος.  Η δημιουργικότητα ή η καινοτομία τον βοηθούν να εισέλθει σε μία υπάρχουσα αγορά ή να βελτιώσει την ανταγωνιστική θέση του σ’ αυτήν, να αλλάξει ή ακόμη και  να δημιουργήσει μια νέα αγορά. Για να αποβεί επιτυχής μία επιχειρηματική ιδέα απαιτείται ικανότητα συνδυασμού της δημιουργικότητας ή της καινοτομίας με τη  χρηστή διαχείριση και ικανότητα προσαρμογής μιας επιχείρησης προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η ανάπτυξή της καθ’ όλες της φάσεις του κύκλου ζωής της. Πρόκειται για μια διαδικασία που ξεπερνά κατά πολύ την καθημερινή διαχείριση: άπτεται των στόχων και της στρατηγικής μίας επιχείρησης».

Τι σημαίνει όμως το να αναγνωρίζει ο επιχειρηματίας ευκαιρίες και να τις εκμεταλλεύεται;

Σημαίνει να παίρνει το ρίσκο και το κόστος για να εντοπίσει, να αναδείξει και να λύσει ένα ή περισσότερα προβλήματα μιας ομάδας ή ομάδων κοινού, που αποτελούν το κοινό στόχο της επιχείρησης (target group).επενδύοντας στην παροχή προϊόντων ή υπηρεσιών που υπόσχονται σχετικά λογικά ή συναισθηματικά οφέλη. Η υπόσχεση αυτή είναι η προστιθέμενη αξία ή το value proposition, και αν προσφέρει την λύση που υπόσχεται, τότε μόνο η επιχείρηση μπορεί να προσελκύσει, να πείσει και να αποκτήσει πιστούς πελάτες ώστε να είναι κερδοφόρα Αυτό ισχύει για όλα τα είδη επιχειρήσεων είτε e-business, είτε συμβατικά, και αποτελεί την κυρίαρχη προϋπόθεση επιτυχίας τους. Βλέπουμε λοιπόν πως η επιχειρηματικότητα ξεκινά με την αναγκαιότητα ύπαρξης ικανότητας problem solving εκ μέρους του επιχειρηματία, για την δημιουργία και διατήρηση ανταγωνιστικού και μοναδικού value proposition για τους πελάτες, και συνεχίζει με την καθημερινή διαχείριση λειτουργικών, διαδικαστικών, ανταγωνιστικών, χρηματοοικονομικών και λοιπών προβλημάτων. Σε όλη την διάρκεια του κύκλου ζωής της επιχείρησης, ξεκινώντας από την φάση start up, απαιτούνται δημιουργικές, καινοτόμες λύσεις, ιδίως για την αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με την οικονομική κρίση και φυσικά δεν λύνονται με «χθεσινές» συνταγές. Με άλλα λόγια οι επιχειρηματίες είναι problem solvers, και όσο μεγαλύτερη αξία προσφέρουν οι λύσεις που βρίσκουν ή εφευρίσκουν, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας της επιχείρησης.

Δημιουργικότητα

Όμως η έννοια problem solving είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την δημιουργικότητα, την εφευρετικότητα και την καινοτομία, ενώ η δημιουργικότητα έχει ως προϋπόθεση την ικανότητα του επιχειρηματία να χρησιμοποιεί την πλάγια σκέψη ή lateral thinking, όταν και όπου είναι αναγκαία.

Πριν όμως αναφερθούμε στην πλάγια σκέψη, ας ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες εφεύρεση και καινοτομία.

Μια μοναδική ιδέα είναι εφεύρεση ενώ μια μοναδική και χρήσιμη ιδέα είναι καινοτομία.

Δεν είναι τυχαίο πως στις περιπτώσεις μετατροπής μιας ιδέας σε προιόν ή υπηρεσία, ο πρώτος και βασικότερος προβληματισμός του δυνητικού επιχειρηματία, θα πρέπει να είναι κατά πόσον η ιδέα του είναι χρήσιμη σε κάποιους, ποιοι είναι αυτοί, τι αξία τους προσφέρει, και τι τιμή είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για αυτή την αξία.

Απαιτούνται καινοτόμες λύσεις που θα προέλθουν από δημιουργική, πλάγια σκέψη, και τεχνικές που θα την αναδείξουν όπως ο καταιγισμός ιδεών ή brain storming.

Πλάγια Σκέψη (Lateral Thinking)

Πλάγια σκέψη είναι η ικανότητα κάποιου να σκέπτεται δημιουργικά, και να χρησιμοποιεί την έμπνευση και την φαντασία του για να παράγει νέες ιδέες και να λύνει προβλήματα, βλέποντας τα από διαφορετικές οπτικές γωνιές. Στον επιχειρηματικό κόσμο, η πλάγια σκέψη αναφέρεται συχνά ως thinking out of the box, που προέρχεται από το γνωστό αίνιγμα του πώς θα ενώσεις με μια γραμμή τις 9 τελείες ενός τετραγώνου χωρίς να σηκώσεις το μολύβι, και η λύση είναι ξεκινώντας και προεκτείνοντας την γραμμή εκτός του τετραγώνου. Η πλάγια σκέψη, σε αντίθεση με την κάθετη σκέψη που καλλιεργεί την επιλογή ενός τρόπου λύσης, απαιτεί πολλά ερωτηματικά, αμφισβήτηση, απόρριψη του προφανούς, απομάκρυνση από τις προκαταλήψεις και τις έμμονες ιδέες, κατάργηση των στεγανών και επιλογή πολλαπλών εναλλακτικών λύσεων. Έτσι ενώ η κάθετη σκέψη ακολουθεί τον «συμβατικό» δρόμο, κινούμενη σε αναμενόμενες κατευθύνσεις με διαδοχικά βήματα και επιλέγει την ορθή λύση, η πλάγια σκέψη ακολουθεί τον «διαφορετικό» δρόμο, εξερευνά μη αναμενόμενες κατευθύνσεις, συχνά παραλείπει κάποια βήματα και οδηγεί σε πολλαπλές λύσεις. Η πλάγια σκέψη δεν υποκαθιστά αλλά συμπληρώνει την κάθετη σκέψη. Όπως θα δούμε στην συνέχεια, στις συναντήσεις Brainstorming ή καταιγισμού ιδεών, επιζητούμε και ενθαρρύνουμε την πλάγια σκέψη κατά την πρώτη συνεδρία, προκειμένου να παραχθούν όσο το δυνατόν περισσότερες δημιουργικές ιδέες ή

λύσεις, ενώ καταφεύγουμε στην κάθετη σκέψη, προκειμένου να τις αξιολογήσουμε και να επιλέξουμε τις πλέον ρεαλιστικές, αποτελεσματικές και αξιοποιήσιμες. Θεμελιωτής και αυτός που ανέπτυξε την θεωρία της πλάγιας σκέψης κατά την δεκαετία του ‘60, θεωρείται ο Edward De Bono, αν και ουσιαστικά, η πλάγια σκέψη εφαρμόστηκε από τους Αρχαίους Έλληνες για την επίλυση δύσκολων προβλημάτων, όπως στην Τροία με τον Δούρειο Ίππο, και στον Γόρδιο δεσμό με τον Μέγα Αλέξανδρο.

Όπως λέει ο Edward DeBono «η κάθετη σκέψη ασχολείται με το σκάψιμο μιάς τρύπας πιο βαθειά ενώ η πλάγια σκέψη ασχολείται με το σκάψιμο της τρύπας κάπου αλλού.

Διαβάστε περισσότερα εδώ