Γιατί η μεσαία τάξη πάει στην… κόλαση

Ο παγκόσμιος πλούτος έφθασε τα 241 τρισ. δολάρια το 2013. Το 10% των πλουσιότερων κατέχει το 86% του παγκόσμιου πλούτου. Παράλληλα 7 στους 10 κατοίκους του κόσμου έχουν περιουσία που δεν φτάνει τα 10.000 δολάρια.

Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ η μεσαία τάξη συρρικνώνεται. Η διάβρωση της μεσαίας τάξης στις βιομηχανικές χώρες οφείλεται στο γεγονός ότι το εισόδημά της μένει στάσιμο σε σχέση με εκείνο των πλουσίων. Αυτό που παρατηρείται στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη είναι ένα πρόβλημα ανακατανομής.

Σε έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης αναφέρεται ότι από την αρχή της δεκαετίας του ’80 τα οφέλη της ανάπτυξης επιμερίστηκαν άνισα, μεταξύ των πιο υψηλών εισοδημάτων. Έτσι, το 2010 στις χώρες του ΟΟΣΑ το μέσο εισόδημα του 10% των πιο πλούσιων ήταν κατά 9,5 φορές υψηλότερο από εκείνο του 10% των φτωχότερων κατοίκων.

Πριν από 25 χρόνια το εισόδημά τους ήταν 7 φορές υψηλότερο. Αυτή η αύξηση των ανισοτήτων προκάλεσε τη συρρίκνωση της μεσαίας τάξης, καθώς το εισόδημά της μειώθηκε.

Αντιθέτως, η ανάπτυξη στις αναδυόμενες ή αναπτυσσόμενες χώρες είχε ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση της μεσαίας τάξης, δηλαδή των ανθρώπων που κερδίζουν καθημερινά μεταξύ 10-100 δολαρίων.

Στην Ισπανία η κατάσταση της μεσαίας τάξης χαρακτηρίζεται από τη διολίσθηση στη φτώχεια και τις αυξανόμενες ανισότητες καθώς γίνεται ολοένα περισσότερο ευάλωτη. Ακόμα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί βέβαια φτωχή. Τα θύματα των εξελίξεων είναι κυρίως τα παιδιά και οι νέοι. Η Ισπανία είναι πλέον η χώρα με τις μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες στην Ευρώπη.

Ανάλογη είναι και η κατάσταση στην Ελλάδα. Άνθρωποι που κάποτε ένιωθαν ασφαλείς, που είχαν κοινωνική ασφάλιση και σύστημα υγείας, σήμερα φοβούνται για το μέλλον. Η Ελλάδα με 1,3 εκατομμύρια ανέργους παραμένει στην κορυφή των ευρωπαϊκών χωρών με τη μεγαλύτερη ανεργία.

Υπενθυμίζονται επίσης, η κατά το ένα τρίτο μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών (σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ) και οι εκτιμήσεις της Κομισιόν που θέλουν τους τέσσερις στους δέκα Έλληνες να απειλούνται από τη φτώχεια.

Στην Ιταλία, ο Πάπας Φραγκίσκος έχει μιλήσει κατά της απεριόριστης λιτότητας και της υπεροχής του κεφαλαίου επί του ανθρώπου, με εκτενή αναφορά στις ολέθριες συνέπειές του.