Η υπόθεση Amazon

Στην υπόθεση της Amazon, η Επιτροπή αποφάσισε χθες ότι, βάσει των κανόνων της Ε.Ε. περί κρατικών ενισχύσεων, η στάση του Λουξεμβούργου έναντι της Amazon είναι παράνομη, διότι επέτρεψε στην εταιρεία να καταβάλει σημαντικά λιγότερους φόρους απ’ ό,τι οι άλλες επιχειρήσεις. Για την ακρίβεια, όπως τόνισε η Επίτροπος Ανταγωνισμού, σχεδόν τα τρία τέταρτα των κερδών της Amazon παρέμειναν αφορολόγητα, με άλλα λόγια, επιτράπηκε στην εταιρεία να καταβάλει τέσσερις φορές λιγότερο φόρο απ’ ό,τι άλλες τοπικές εταιρείες, που υπόκεινται στους ίδιους εθνικούς φορολογικούς κανόνες.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ζητά από το Λουξεμβούργο να ανακτήσει την παράνομη ενίσχυση, καθώς, σύμφωνα με το Κοινοτικό Δίκαιο, τα κράτη – μέλη δεν μπορούν να παρέχουν σε πολυεθνικούς ομίλους επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα, τα οποία δεν είναι διαθέσιμα σε άλλους.

Το χθεσινό πόρισμα της Επιτροπής έρχεται κατόπιν έρευνας, που δρομολογήθηκε τον Οκτώβριο του 2014 και μεταξύ άλλων αναφέρει ότι, με φορολογική απόφαση που το Λουξεμβούργο εξέδωσε το 2003 και παρέτεινε το 2011, μειώθηκε ο φόρος που καταβάλλει η Amazon στο Λουξεμβούργο χωρίς βάσιμη αιτιολόγηση. Η φορολογική απόφαση επέτρεψε στην Amazon να μεταφέρει τη συντριπτική πλειονότητα των κερδών της από μια εταιρεία του ομίλου Amazon, που υπόκειται σε φόρο στο Λουξεμβούργο (την Amazon EU), σε εταιρεία που δεν υπόκειται σε φόρο (την Amazon Europe Holding Technologies). Συγκεκριμένα, η φορολογική απόφαση ενέκρινε την καταβολή δικαιωμάτων από την Amazon EU στην Amazon Europe Holding Technologies, γεγονός που μείωσε σημαντικά τα φορολογητέα κέρδη της Amazon EU.

Άλλες υποθέσεις

Από τον Ιούνιο του 2013, η Επιτροπή διερευνά τις πρακτικές ευνοϊκών φορολογικών συμφωνιών που εφαρμόζουν τα κράτη – μέλη. Το Δεκέμβριο του 2014, επέκτεινε τη διερεύνηση σε όλα τα κράτη – μέλη.

Τον Οκτώβριο του 2015, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες χορήγησαν επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα στη Fiat και στη Starbucks, αντίστοιχα. Τον Ιανουάριο του 2016, αποφάνθηκε ότι τα επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα που χορηγεί το Βέλγιο σε τουλάχιστον 35 πολυεθνικές εταιρείες, κυρίως από την Ε.Ε., στο πλαίσιο του φορολογικού συστήματος “πλεοναζόντων κερδών” είναι παράνομα βάσει των κανόνων της Ε.Ε. περί κρατικών ενισχύσεων. Τον Αύγουστο του 2016, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ιρλανδία χορήγησε αθέμιτα φορολογικά πλεονεκτήματα έως €13 δις στην Apple. Βρίσκονται, επίσης, σε εξέλιξη δύο διεξοδικές έρευνες της Επιτροπής για τη McDonald’s και τη GDF Suez (νυν Engie) στο Λουξεμβούργο, καθώς η Επιτροπή ανησυχεί ότι οι ευνοϊκές φορολογικές αποφάσεις τύπου “tax ruling” ενδέχεται να θέσουν ζητήματα κρατικών ενισχύσεων.

Η Amazon στην Ευρώπη

Η απόφαση της Επιτροπής αφορά τη φορολογική μεταχείριση που επιφύλαξε το Λουξεμβούργο σε δύο εταιρείες του ομίλου Amazon, την Amazon EU και την Amazon Europe Holding Technologies. Και οι δύο είναι εταιρείες, που έχουν συσταθεί στο Λουξεμβούργο, ανήκουν εξ ολοκλήρου στον όμιλο Amazon και ελέγχονται τελικά από την αμερικανική μητρική, Amazon.com, Inc.

Η Amazon EU (η “εταιρεία εκμετάλλευσης”) διαχειρίζεται το τμήμα λιανικής της Amazon σε όλη την Ευρώπη. Το 2014 απασχολούσε περισσότερους από 500 εργαζομένους, οι οποίοι επέλεγαν τα εμπορεύματα προς πώληση στους ιστοτόπους της Amazon στην Ευρώπη, τα αγόραζαν από τους κατασκευαστές και διαχειρίζονταν τη διαδικτυακή πώληση και την παράδοση των προϊόντων στους πελάτες. Η Amazon διοργάνωσε τις πωλήσεις της στην Ευρώπη κατά τρόπον, ώστε οι πελάτες που αγοράζουν προϊόντα σε οποιονδήποτε από τους ιστοτόπους της Amazon στην Ευρώπη να αγοράζουν συμβατικώς προϊόντα από την εταιρεία εκμετάλλευσης στο Λουξεμβούργο. Με τον τρόπο αυτό, η Amazon καταλόγιζε στο Λουξεμβούργο όλες τις πωλήσεις στην Ευρώπη, καθώς και τα κέρδη που απέρρεαν από αυτές.

Η Amazon Europe Holding Technologies (η “εταιρεία χαρτοφυλακίου”) είναι ετερόρρυθμη εταιρεία, η οποία δεν απασχολεί υπαλλήλους, δεν έχει γραφεία και δεν ασκεί επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η εταιρεία χαρτοφυλακίου λειτουργεί ως μεσάζων μεταξύ της εταιρείας εκμετάλλευσης και της Amazon στις ΗΠΑ. Κατέχει ορισμένα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας για την Ευρώπη βάσει της λεγόμενης “συμφωνίας επιμερισμού του κόστους” με την Amazon στις ΗΠΑ. Η εταιρεία χαρτοφυλακίου δεν κάνει η ίδια ενεργό χρήση αυτής της διανοητικής ιδιοκτησίας. Απλώς παραχωρεί αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης αυτού του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας στην εταιρεία εκμετάλλευσης, η οποία το χρησιμοποιεί για να πραγματοποιεί τις επιχειρηματικές δραστηριότητες λιανικής της Amazon στην Ευρώπη.

Ανάκτηση

Οι κανόνες της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις απαιτούν, καταρχήν, την ανάκτηση των μη συμβιβάσιμων κρατικών ενισχύσεων, προκειμένου να αρθεί η στρέβλωση του ανταγωνισμού που προκάλεσαν οι ενισχύσεις. Δεν προβλέπουν, ωστόσο, πρόστιμα και η ανάκτηση δεν έχει τον χαρακτήρα επιβολής ποινής. Απλώς αποκαθιστά την ίση μεταχείριση με τις άλλες εταιρείες.

Στη χθεσινή απόφαση, η Επιτροπή ανέπτυξε τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό της αξίας του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που χορηγήθηκε στην Amazon, δηλαδή της διαφοράς μεταξύ του ποσού που η εταιρεία κατέβαλλε σε φόρους και του ποσού που θα όφειλε να καταβάλει χωρίς τη φορολογική απόφαση (tax ruling). Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, το ποσό αυτό εκτιμάται σε περίπου €250 εκατ. συν τους τόκους. Οι φορολογικές αρχές του Λουξεμβούργου πρέπει τώρα να καθορίσουν το ακριβές ποσό του μη καταβληθέντος φόρου στο Λουξεμβούργο, με βάση τη μεθοδολογία που θεσπίζεται στην απόφαση.