*Του Νεοκλή Στάμκου
Όλοι έχουμε στο μυαλό μας ότι ο κλασικός / συμβατικός επιχειρηματίας επιδιώκει την επίτευξη κέρδους και μόνον, χωρίς απαραίτητα να αφουγκράζεται τον παλμό ή τις ανάγκες της κοινωνίας.
Ο δε «κοινωνικός» επιχειρηματίας, βρίσκει δημιουργικές και βιώσιμες λύσεις σε σημαντικά ζητήματα που αφορούν στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων. Ένας κοινωνικός επιχειρηματίας όμως, δεν παύει να είναι και… συμβατικός επιχειρηματίας! Εξάλλου, χωρίς κέρδη πώς θα είναι βιώσιμος;
Χαρακτηριστική είναι η συνέντευξη που έδωσε στο in.gr πριν από μία τετραετία περίπου, ο κοινωνικός επιχειρηματίας Blake Mycoskie, ιδρυτής της TOMS, ο οποίος μίλησε για το όραμά του, την ιδέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, αλλά και τις ευκαιρίες που δίνει η κρίση σε νέους επιχειρηματίες, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων…
- «Πρώτα απ’ όλα είμαι επιχειρηματίας!»
- «Ολοένα και περισσότερες εταιρείες αναγνωρίζουν ότι ο ανταγωνισμός είναι πιο έντονος. Στο νέο επιχειρηματικό τοπίο, για να ξεχωρίσεις πρέπει να κάνεις τα πράγματα διαφορετικά και ένας τρόπος για να το καταφέρεις είναι να εντάξεις τη φιλανθρωπία στην επιχείρησή σου.»
- «Αν σκέφτεσαι να ξεκινήσεις μια εταιρεία μόνο για να βγάλεις χρήματα
δεν θα είναι τόσο επιτυχημένη, όσο αν την ξεκινήσεις για να λύσεις
ένα μεγάλο πρόβλημα ή αν έχεις έναν μεγαλύτερο στόχο.»
Επιγραμματικά, οι κοινωνικοί επιχειρηματίες εντοπίζουν αυτό που δεν λειτουργεί και λύνουν το πρόβλημα αλλάζοντας το σύστημα, εξαπλώνοντας τη λύση, αλλά και πείθοντας ολόκληρες κοινωνίες να κινηθούν προς μιαν άλλη κατεύθυνση.
Το ζήτημα που τίθεται λοιπόν, εστιάζει όχι τόσο στις διαφορές μεταξύ κοινωνικής και συμβατικής επιχειρηματικότητας, όσο στις ομοιότητές τους. Το «κοινωνικό πρόσωπο» μίας επιχείρησης, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι μίας πολύ καλής στρατηγικής για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και αμοιβαίου οφέλους σχέσεων με πελάτες και επενδυτές, το οποίο δύναται να αξιοποιηθεί από κοινωνικούς και μη επιχειρηματίες, προκειμένου να κάνουν το όραμά τους πράξη.
Σύμφωνα και με τον Νόμο 4430/2016, ως «Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας» νοούνται, πέρα από Κοιν.Σ.Επ και Κοι.Σ.Π.Ε. (Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης), οποιοδήποτε άλλο μη μονοπρόσωπο νομικό πρόσωπο, εφόσον έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα και εφόσον σωρευτικά συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Αναπτύσσει δραστηριότητες συλλογικής και κοινωνικής ωφέλειας. Δηλαδή η πρόσληψη ανέργων, ΑΜΕΑ, προσωπικό μειονεκτικών ομάδων, αρχές δίκαιου εμπορίου, μηδενισμός ρύπανσης του περιβάλλοντος, κ.α..
- Μεριμνά για την πληροφόρηση και τη συμμετοχή των μελών του και εφαρμόζει δημοκρατικό σύστημα λήψης αποφάσεων, σύμφωνα με την αρχή ένα μέλος μία ψήφος, ανεξάρτητα από τη συνεισφορά κάθε μέλους. Για τις μικρές επιχειρήσεις με 2-3 άτομα προσωπικό, είναι μια καθημερινή επί της ουσίας, πραγματικότητα, που πολύ απλά πρέπει να αποτυπώνεται. Για τις μεγαλύτερες, αποτελεί θέμα διοικητικής απόφασης και ενσωμάτωση στην κουλτούρα της κάθε εταιρείας, μέσω συνελεύσεων με το σύνολο του προσωπικού.
- Το καταστατικό του προβλέπει περιορισμούς στη διανομή κερδών ως εξής:
α) ποσοστό τουλάχιστον 5% διατίθεται για το σχηματισμό αποθεματικού,
β) ποσοστό έως 35% αποδίδεται στους εργαζόμενους του Φορέα, εκτός κι αν
τα 2/3 των μελών της Γενικής Συνέλευσης αποφασίσουν αιτιολογημένα τη
διάθεση του ποσοστού αυτού σε δραστηριότητες του στοιχείου,
γ) το υπόλοιπο διατίθεται για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και
τη διεύρυνση της παραγωγικής του δραστηριότητας. Εάν δεχθούμε ότι ελάχιστες επιχειρήσεις σήμερα διανέμουν μέρισμα για φορολογικούς λόγους, αυτή η παραδοχή καλύπτεται από την πραγματικότητα.
4. Εφαρμόζει σύστημα σύγκλισης στην αμοιβή της εργασίας, κατά το οποίο ο ανώτατος καθαρός μισθός δεν μπορεί να υπερβαίνει περισσότερο από τρεις φορές τον κατώτατο, εκτός και αν τα 2/3 των μελών της Γενικής Συνέλευσης αποφασίσουν διαφορετικά. Τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών σήμερα, είναι κάτω από αυτά τα όρια.
Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, αλλά και δεδομένης της πραγματικότητας που βιώνουν οι συμβατικές (οικογενειακές στην πλειοψηφία τους) επιχειρήσεις στη χώρα μας, διαπιστώνεται ότι αμφότεροι, αποσκοπούν στη δημιουργία ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου, στηρίζονται στον ανθρώπινο παράγοντα και επενδύουν σε αυτόν, δημιουργούν θέσεις εργασίας, αναζητούν επιχειρηματικές ευκαιρίες, επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση κερδών, φορολογούνται, ακολουθούν στρατηγικές marketing για την ενδυνάμωση του brand name τους, ενώ ολοένα και περισσότεροι υιοθετούν δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ).
Ο όρος ΕΚΕ προσδιορίζει την απόφαση των συμβατικών επιχειρήσεων να ενσωματώσουν οικειοθελώς κοινωνικούς και φιλο-περιβαλλοντικούς στόχους στις καθημερινές επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, πέρα από κάθε νομική υποχρέωση! Πόσο απέχει αλήθεια ο συγκεκριμένος στόχος από τους σκοπούς μίας κοινωνικής επιχείρησης;
Τόσο οι δράσεις ΕΚΕ, όσο και η κοινωνική επιχειρηματικότητα αποτελούν ένα εξαιρετικό εργαλείο για το μάρκετινγκ μίας επιχείρησης. Σε περίπτωση που τα ΜΜΕ ή ακόμη και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εντοπίσουν ένα brand name που κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτά τα brands θα έχουν κερδίσει την εύνοια των ΜΜΕ, διευρύνοντας τους δίαυλους επικοινωνίας με το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Το κοινό με τη σειρά του υποδέχεται με θετική προαίρεση το συγκεκριμένο brand, με αποτέλεσμα να ξοδεύει περισσότερα χρήματα για την απόκτηση του.
Η βασική διαφορά έγκειται στο γεγονός πως τα κέρδη που απορρέουν από την επιχειρηματική δραστηριότητα μίας κοινωνικής επιχείρησης, είτε επανεπενδύονται στην ίδια την επιχείρηση, είτε αξιοποιούνται για την ανάπτυξη νέων κοινωνικών δράσεων, με απώτερο στόχο την ενίσχυση του κοινωνικού αντίκτυπου στον κοινωνικό ιστό.
Για την επίτευξη όλων των ανωτέρω, υπάρχει και το κατάλληλο χρηματοδοτικό εργαλείο: οι μικροπιστώσεις. Ο θεσμός της παροχής μικροπιστώσεων, με την υποχρεωτική παροχή υπηρεσιών επιχειρηματικής ανάπτυξης έχει μόνο θετικό αντίκτυπο σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς επιτρέπει σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, με την κατάλληλη χρηματοδότηση, και στη συνέχεια να προσφέρουν και στο κοινωνικό σύνολο, με την κατάλληλη υποστήριξη σε θέματα κοινωνικού αντικτύπου.
*Νεοκλής Στάμκος
microSTARS Project Manager, CFO, Κ.Ε.Π.Α.
Ο κ. Νεοκλής Στάμκος είναι πτυχιούχος Οικονομολόγος με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (Executive MBA). Ορίστηκε επικεφαλής του Τμήματος Οικονομικής Διαχείρισης και Λογιστηρίου, καθώς και του τμήματος Μικροπιστώσεων, του Κέντρου Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ). Διαθέτει εμπειρία σε θέματα χρηματοοικονομικής διοίκησης και υπηρεσιών. Είναι Πιστοποιημένος Εμπειρογνώμων στα ζητήματα Μικροχρηματοδότησης, από την Σχολή Οικονομικών και Διοίκησης της Φρανκφούρτης. Εκεί, του έχει απονεμηθεί ειδική διάκριση ως Πρέσβης της Οικονομικής Ενσωμάτωσης από το Κέντρο Μικροχρηματοδοτήσεων, για τις προσπάθειές του να αναπτύξει τον θεσμό της μικροχρηματοδότησης στην Ελλάδα. Στη διάρκεια της πολυετούς του απασχόλησης στο ΚΕΠΑ, διετέλεσε το διάστημα 2011-2015 υπεύθυνος γραφείου Βρυξελλών και τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Ακόμη, έχει διατελέσει στέλεχος του τομέα Διαχείρισης Προγραμμάτων του ΚΕΠΑ ως αξιολογητής και ελεγκτής επενδύσεων στο πλαίσιο του ΕΠΑΝ Ι και των ΠΕΠ του Γ’ ΚΠΣ 2000-2006.
