Categories: Articles

ΠΩΣ Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΛΗΤΤΕΙ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Πηγή: europeanbusiness.gr, του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Θα ξεκινήσουμε με μία παράφραση της αριστοτελικής λογικής. Οι επιχειρήσεις αποτελούνται από ανθρώπους. Οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν λάθη. Άρα και οι επιχειρήσεις δεν απαλλάσσονται από λάθος πράξεις, επιλογές, εκτιμήσεις και συμπεριφορές. Και στην περίπτωση αυτή, όσο πιο γνωστή και ισχυρή είναι μία επιχείρηση, τόσο ευρύτερη δημοσιογραφική προβολή μπορεί να πάρει ένα οποιοδήποτε λάθος της –ή, ακόμα, και ένα αρνητικό συμβάν. Ωστόσο, πέρα από τα λάθη και τα αρνητικά συμβάντα τα οποία μπορούν να πλήξουν το κύρος, την εικόνα και βεβαίως την δραστηριότητα μιας επιχείρησης, «ανήκεστες βλάβες» προκαλούν και οι αρνητικές αναφορές –είτε αυτές είναι αιτιολογημένες, είτε κακόβουλες, είτε ακόμα και προϊόν εκβιασμού.

Στο σημείο αυτό υπογραμμίζουμε με ιδιαίτερη έμφαση ότι, ακόμα και στην περίπτωση δικαίωσης μιας επιχείρησης, αν αυτή είναι θύμα κακόβουλης συκοφαντικής προβολής μέσω των ΜΜΕ, είναι πολύ αμφίβολον αν η όποια επανόρθωση ακολουθήσει θα έχει θετικό αποτέλεσμα. Όπως προκύπτει από πολλές έρευνες, το αποκαλούμενο «σύνδρομο της εμμένουσας πίστης» δύσκολα ανατρέπεται, ακόμα και αν με συντριπτικά στοιχεία μία αναφορά αποδειχθεί πλήρως ανακριβής.

Κατά συνέπεια, οι επανορθώσεις σε κακόβουλα ή ανακριβή δημοσιεύματα είναι περιορισμένης αποτελεσματικότητας και μπορούμε να πούμε ότι είναι πολύ πιθανό να έχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Διότι, υπενθυμίζοντας στον αναγνώστη το αρχικό αρνητικό δημοσίευμα, στην ουσία τον φέρνει ξανά μπροστά σε μία κατάσταση διάψευσης η οποία δεν είναι πάντα αποδεκτή.

Υπάρχει, επίσης, και το φαινόμενο της «άχρηστης γνώσης», το οποίο επιβεβαιώνει την θέση μας περί της αναποτελεσματικότητας των δημοσιογραφικών επανορθώσεων. Με άλλα λόγια, έχει αποδειχθεί ότι ο αναγνώστης της εφημερίδας ενδιαφέρεται περισσότερο να διαβάσει σε αυτήν πράγματα τα οποία ικανοποιούν τις αντιλήψεις του, παρά θέματα που επαυξάνουν τις γνώσεις του. Έτσι, ο κόσμος τείνει να αγνοεί τις επανορθώσεις στις εφημερίδες, ειδικά όταν αυτές αποσκοπούν στο να επανορθώσουν αληθοφανείς ερμηνείες για τα γεγονότα. Συνεπώς, η όποια γνώση προσφέρεται στον αποδέκτη ενός γεγονότος, ενός φαινομένου, μιας πληροφορίας, καθίσταται άχρηστη στο μέτρο που αυτός δεν θέλει να την αποδεχθεί.

Όπως υπογραμμίζει ο Ολλανδός καθηγητής Επικοινωνίας Χανς Χούκεν, το κοινό έχει λ.χ. την άποψη ότι οι πυροσβέστες εργάζονται κάτω από επικίνδυνες συνθήκες. Έτσι, όσο πιο επιρρεπείς είναι στην ανάληψη κινδύνων, τόσο καλύτεροι θεωρούνται για την δουλειά τους. Αυτή η αληθοφανής ερμηνεία για τα προσόντα ενός πυροσβέστη δύσκολα μπορεί να ανατραπεί από διαφορετικές δημοσιογραφικές εκδοχές, ακόμα κι αν βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα. Ας υποθέσουμε, επίσης, ότι ένα δημοσιογραφικό ρεπορτάζ αναφέρει ότι μία εταιρεία είναι επιτυχημένη, για τον απλό λόγο ότι ξέρει να διαπρέπει στις δωροδοκίες –άρα, για την εταιρεία, η δωροδοκία είναι το μυστικό της επιτυχίας της. Αν, μετά την σχετική προσφυγή στην δικαιοσύνη, η εταιρεία δικαιωθεί, η εφημερίδα θα υποχρεωθεί να επανορθώσει γράφοντας ότι η επιτυχία της δεδομένης επιχείρησης δεν οφείλεται στην δωροδοκία. Αρκεί αυτή η επανόρθωση για να ανατραπεί η αρχική γνώμη την οποία έχει σχηματίσει το αναγνωστικό κοινό;

Σίγουρα όχι, διότι η επανόρθωση στερείται πειστικής διεισδυτικότητας. Κατά συνέπεια, οι αναγνώστες της εφημερίδας θα διατηρήσουν την αρχική τους γνώμη για τους λόγους επιτυχίας της εταιρείας και, ως εκ τούτου, η επανόρθωση αποδεικνύεται αναποτελεσματική. Ακόμα χειρότερα, δεν αποκλείεται να έχει αρνητικότερες επιπτώσεις για την φήμη και την εικόνα της εταιρείας.

Πράγματι, έρευνες στο επίπεδο αυτό έχουν αποδείξει ότι η επανόρθωση που επιβάλλεται στην εφημερίδα δια της δικαστικής οδού θεωρείται από τους αναγνώστες ως ενέργεια παρόμοια με αυτήν που μπορεί να γίνει ώστε οι ένορκοι σε ένα δικαστήριο να μην λάβουν υπ’ όψιν τους πληροφορίες και καταθέσεις που δεν είναι γερά θεμελιωμένες. Πάνω στο θέμα αυτό έχουν γίνει πολλές έρευνες και μελέτες στις ΗΠΑ, οι οποίες καταδεικνύουν ότι όταν ο κόσμος καλείται να μην λάβει υπ’ όψιν του μία σειρά από πληροφορίες οι οποίες ανατρέπουν συγκεκριμένα γεγονότα, κατά κανόνα δεν έχει θετική στάση.

Διαβάστε περισσότερα εδώ